Radyoloji

Sintigrafi Nedir? Sintigrafi, radyoaktif maddelerin vücuda verilmesi ve özel kamera sistemleri ile izlenmesi suretiyle yapılan bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. Bu yöntemde, vücuda enjekte edilen radyoaktif maddelerin dolaşımı ve etkileri özel bir kamera sistemi olan Gamma Kamera ile izlenir. Böylece, organların yapısı ve fonksiyonları hakkında detaylı bilgi elde edilir. Sintigrafi, kalp, beyin, kemik gibi birçok vücut bölgesinde kullanılan önemli bir tanı yöntemidir. Sintigrafi Ne İşe Yarar? Sintigrafi, geleneksel görüntüleme teknikleri ile elde edilemeyen vücut yapısı ve işlevleri hakkında detaylı bilgi sağlar. Bu yöntem, birçok kanser türü ve nörolojik bozuklukların teşhisinde ve takibinde kullanılır. Endokrinoloji, enfeksiyon hastalıkları, genitoürüner sistemler, gastrointestinal sistemler, kas-iskelet sistemi ve santral sinir sistemi gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Sintigrafi Nasıl Çekilir Ne Kadar Sürer? Sintigrafi çekimi, nükleer tıp teknoloji uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Hastanın özel bir önlük giymesi gerekebilir ve metal aksesuarlar kullanılmamalıdır. Çekim sırasında hastalar genellikle bir masaya uzanır ve radyoaktif ilaçlar vücuda enjekte edilir. Sonrasında, radyoaktif ilaçların vücutta dağılımı Gamma Kameralar ile izlenir. Çekim işlemi genellikle birkaç saat sürer. Sintigrafi Hangi Durumlarda İstenir? Sintigrafi, birçok hastalık için istenebilir ve teşhis sürecinde önemli bir rol oynar. Tiroid bezi sorunları, karaciğer hastalıkları, dalak hastalıkları, mide ve bağırsak sorunları, akciğer hastalıkları, böbrek rahatsızlıkları, kemik sorunları ve damar hastalıkları gibi durumlarda sintigrafi yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, enfeksiyonların tespit edilmesi ve kanser tedavisinin takibi gibi durumlarda da başvurulabilir.

Kemik Dansitometresi Nedir? Kemik dansitometrisi, kemik mineral yoğunluğunu ölçen ve böylece kemik sağlığını değerlendiren bir tıbbi inceleme yöntemidir. Kemiklerimiz, yaşam boyu değişen bir dizi etmene maruz kalır ve kemik dansitometrisi, bu değişimleri takip ederek potansiyel riskleri belirlememize yardımcı olur. Kemik Dansitometresi Süreci DEXA taraması adıyla bilinen “dual enerji X ışını absorbsiyometrisi” temel olarak kemik yoğunluğu ölçümü sağlar. Az dozda iyonlaştırıcı radyasyon kullanımı gerektiren dansitometri, genellikle 60 yaş üzeri için tavsiye edilir. Kemiklerin yoğunluk ve mineral olarak değiştiği bu süreç öncesinde de ölçüm talep edilebilir. Osteopeni ve osteoporoz gibi kemik yoğunluğuna bağlı hastalıkların teşhisinde tek başına kullanılabilir. Dansitometri süreci hekim kontrolünde gerçekleşir. Kemik Dansitometresi Nasıl Yapılır? Kemik dansitometresi, acısız ve hızlı bir görüntüleme türüdür. Ölçüm öncesi herhangi bir ön hazırlık gerekmez. Hekim tarafından istenen standart bir kemik yoğunluğu ölçüm talebi ile yönlendirme yapılır. Sabit duruş, görüntülemenin sağlıklı yapılabilmesi için önemlidir. Kemik dansitometresi, özellikle omurga ve kalça bölgelerinde uygulanır. Kemikler açısından yoğun ve kritik olan bu bölgeler, kapsamlı bir inceleme için merkezi dansitometre ile görüntülenir. Kemik Dansitometresi Türleri Kemik dansitometresi genellikle Dual-Energy X-ray Absorptiometry (DEXA veya DXA) veya Quantitative Computed Tomography (QCT) yöntemleriyle gerçekleştirilir. DEXA yöntemi genellikle hızlı ve ağrısızdır, QCT yöntemi ise bilgisayarlı tomografi taramaları kullanır. Kimler Kemik Dansitometresi Yaptırmalı? Kemik dansitometresi genellikle ortopedi uzmanları tarafından önerilir. Dansitometre yaptıracak kişiler, muayene sırasında rahatsızlıklarını belirtmelidir. Aşağıdaki özellikleri taşıyanlar dansitometre ölçümü için hekime başvurabilir: Kalça kırığı benzeri ailevi öyküsü bulunanlar Kemik hassasiyeti yaşayan ve kemiklerinde sürekli sorun oluşanlar Osteoporoz tanısı veya şüphesi bulunanlar Omurga kırığı yaşamış olanlar Senede 2,5 cm ve üzeri boy kısalması yaşayan kişiler 65 yaş üzeri olup risk faktörleri taşıyanlar

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) Nedir? Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), vücudun içinde bulunan dokuları ve organları detaylı bir şekilde incelemek için kullanılan non-invaziv bir tarama yöntemidir. Bu teknoloji, güçlü manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanarak vücuttaki su moleküllerinin düzenli hizalanmasını sağlar. Böylece elde edilen sinyaller, bilgisayarlar tarafından görüntülere dönüştürülür, dokuların yapısı ve durumu hakkında bilgi sağlar. MRI Nasıl Çalışır? MRI cihazı, bir mıknatıs ile manyetik bir alan oluşturur ve bu alan içindeki su molekülleri düzenlenir. Ardından, radyo dalgaları uygulanarak bu moleküllerin enerjisi alınır ve bilgisayarlar tarafından analiz edilir. Elde edilen veriler, vücudun iç yapısını detaylı bir şekilde gösteren görüntüler haline getirilir. Örneğin, beyin MR’ında, beyin dokusunun yapısı, lezyonları veya tümörleri görüntülemek için bu teknoloji kullanılabilir. MRI’nın Kullanım Alanları MRI, birçok farklı sağlık durumunun teşhis ve tedavisinde kullanılır. Örneğin, beyin ve omurilikle ilgili problemlerin tespitinde, eklemlerdeki hasarların belirlenmesinde, kalp ve damar hastalıklarının değerlendirilmesinde, tümörlerin ve kanserlerin tanısında sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Ayrıca, pelvik MR gibi spesifik alanlarda da kullanılabilir. Örneğin, pelvik MR, rahim, yumurtalıklar, prostat ve mesane gibi alt karın organlarını incelemek için kullanılır. Bu tür incelemeler, hastalığın erken teşhisi ve etkili bir tedavi planı oluşturulması için önemlidir. MRI Çekimi ve Uygulaması MRI çekimi sırasında hasta, büyük bir tüp şeklindeki cihazın içine yerleştirilir. Bu cihazın içinde, yüksek bir manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılarak görüntüler elde edilir. Çekim sırasında hasta hareketsiz kalmalı ve sıklıkla belirli pozisyonlarda tutulmalıdır. Ayrıca, bazı durumlarda kontrast madde kullanılabilir, bu madde belirli dokuları veya kan damarlarını daha belirgin hale getirir. MRI çekimi genellikle 20 dakikadan 1 saate kadar sürebilir, ancak bu süre hastanın durumuna ve çekimin yapılacağı alanın büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Nedir? Bilgisayarlı Tomografi (BT), vücut içindeki alanların ayrıntılı resimlerini veya taramalarını oluşturmak için özel röntgen ışını kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Farklı açılardan çekilen röntgen görüntülerini birleştirerek kemik, damar ve yumuşak dokuların kesit görüntülerini oluşturur. Bilgisayarla Tomografi (BT) Hangi Hastalıklarda Kullanılır? Kemik kırıkları, bozuklukları veya kemik tümörlerinin teşhisinde İç organlardaki yaralanmalar ve iç kanamaların belirlenmesinde Tümör, enfeksiyon veya kan pıhtısının vücuttaki konumunun belirlenmesinde Ameliyat, biyopsi veya radyasyon tedavilerinin planlanmasında Biyopsi veya iğne aspirasyonu gibi belirli girişimsel işlemlerde görsel yardım sağlanması Kanser, kalp hastalığı, akciğer nodülleri ve karaciğer kitleleri gibi hastalıkların belirlenmesinde Kemik direncinin ölçülmesi Kanser tedavisi gibi bazı tedavilerin etkinliğinin izlenmesinde Kanser evresinin belirlenmesinde Kolorektal kanser taramasında Böbrek ve mesane taşları Ülseratif kolit ve sinüzit gibi enflamatuar hastalıklarda Bilgisayarla Tomografi (BT) Nasıl Çekilir? Bilgisayarlı Tomografi işlemi yapılmadan birkaç saat önce yeme ve içme bırakılmalıdır. Giysilerin bir kısmı veya tamamı çıkartılarak hastane önlüğü giyilmektedir. Bu sırada görüntü kalitesini engelleyebilecek metal nesneler çıkartılır. Hastanın rahat etmesi için köpüklü yastık ve kayışlar kullanılabilir. BT işlemi sırasında hastanın hareket etmemesi önemlidir, bu nedenle nefesini tutması istenebilir. Hastanın odada yalnız olması normaldir, ancak radyoloji uzmanı sürekli kontrol altındadır. Bilgisayarlı Tomografi Çeşitleri Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi (Multidetector CT): Birden fazla detektör kullanarak aynı anda çoklu kesitlerin alınmasını sağlayan BT türüdür. Çok Kesitli Çift Tüplü Bilgisayarlı Tomografi (Dual Source Multislice CT): İki tüp kullanarak daha hızlı ve hassas görüntüler elde etmeyi sağlayan gelişmiş bir BT türüdür. Tek Foton Işınımı Yapan Bilgisayarlı Tomografi (Single Photon Emission CT- SPECT): Gama ışınlarıyla gerçekleştirilen nükleer tomografik görüntüleme yöntemidir, farklı açılardan taranan görüntüler bilgisayar yardımıyla 3 boyutlu hale getirilir. Bilgisayarlı Tomografi Kullanım Alanları: Toraks BT: Göğüs bölgesindeki yapıların, akciğerlerin, bronşların ve kalbin incelenmesi için kullanılan BT türüdür. Beyin (Kraniyal) BT: Kafatası kemiklerinden beyin içindeki yapıların ve damarların durumunu değerlendirmek için kullanılan BT türüdür. Kardiyak Koroner BT Anjiyografi: Kalp damarlarının darlık veya tıkanıklığının belirlenmesi için kullanılan BT türüdür. BT Anjiyografi: Beyin, boyun, böbrek ve ekstremite gibi bölgelerdeki damar problemlerinin değerlendirilmesi için kullanılan BT türüdür.

Ultrason Nedir? Ultrason, vücudun iç yapılarını görüntülemek için yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntemde radyasyon kullanılmaz ve güvenli bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. Ultrason Hangi Hastalıklarda Kullanılır? Ultrason, hamilelik takibi, iç organların değerlendirilmesi, tümörlerin tespiti gibi birçok alanda kullanılır. Özellikle hamilelikte bebek gelişiminin izlenmesi ve anne adayının rahim ve yumurtalıklarının durumunun değerlendirilmesinde sıkça kullanılır. Ultrason Nasıl Uygulanır? Ultrason uygulaması sırasında hasta, vücudunun belirli bir bölgesine su bazlı bir jel sürülür ve ultrason probu bu bölgeye yerleştirilir. Ses dalgaları prob aracılığıyla vücuda iletilir ve elde edilen görüntüler bir ekranda görselleştirilir. Ultrason Çekilirken Nelere Dikkat Edilir? Ultrason çekimi için özel bir hazırlık gerekmez. Ancak bazı durumlarda, ultrasonun daha net görüntüler elde edilmesi için hastanın belirli bir şekilde hazırlanması gerekebilir. Örneğin, karın ultrasonu için hastanın bir süre aç kalması istenebilir. Ultrason Hangi Alanlarda Kullanılır? Ultrason, birçok alanda kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Hamilelik takibi, kalp ve damar hastalıkları, iç organların değerlendirilmesi, kanser taraması gibi birçok alanda ultrason kullanılabilir. Özellikle gebelik sürecinde bebeğin gelişiminin takibi, kalp ve böbrek hastalıklarının teşhisi ve meme taraması gibi alanlarda sıklıkla tercih edilir.

Mamografi Nedir? Mamografi, memenin röntgeni olarak tanımlanabilir. Düşük doz “X” ışını kullanılarak meme dokusunun görüntülenmesine olanak sağlayan radyolojik bir görüntüleme yöntemidir. Mamografi görüntülemesi sayesinde doktor muayenesi sırasında fark edilemeyen meme dokusundaki değişiklikler, iyi ya da kötü huylu lezyonlar belirlenebilir. Mamografi Hangi Hastalıkların Teşhisinde Kullanılır? Mamografi, meme kanserinin erken teşhisinde en sık kullanılan görüntüleme yöntemidir. Meme kanseri kadınlar arasında en yaygın kanser türlerinden birisidir. Bu nedenle herhangi bir şikayeti olmayan kadınların da 40 yaşından sonra tarama amaçlı mamografi çektirmesi önemlidir. Mamografi ayrıca şu durumlarda da kullanılabilir: Memede ele gelen sertlik, Memede kitle, Meme başında akıntı, Meme ağrısı, Meme derisinin kalınlaşması, Meme boyutunda veya şeklinde değişiklik gibi şikayetlerin nedeninin araştırılması. Mamografi Nasıl Çekilir? Mamografi işlemi sırasında meme, iki tabaka arasında sıkıştırılarak X ışını ile görüntülenir. Bu sayede meme içindeki küçük kitleler veya farklılıklar hızla fark edilebilir. Mamografi işlemi genellikle rahatsızlık hissi yaratabilir ancak bu durum geçicidir. Dijital Mamografi Nedir? Dijital mamografi, X ışını kullanarak meme dokusunu görüntülemek için dijital teknolojinin kullanıldığı bir tür mamografidir. Elde edilen görüntüler dijital ortamda bilgisayar ekranına gönderilir ve kaydedilir. Dijital mamografi, görüntüleri yorumlamak için daha fazla esneklik sağlar ve tekrar çekim yapılmasına gerek kalmaz.

Röntgen Nedir ve Nasıl Tanımlanır? Röntgen, tıp alanında kullanılan ve organları, kemikleri ve iç dokuları görüntülemek için elektromanyetik enerji ışınları kullanan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, dijital ortamda veya film üzerinde yapılan görüntülemelerle hastalıkların teşhis edilmesine ve tedavi süreçlerinin takip edilmesine yardımcı olur. Röntgen Cihazı ve Çeşitleri Röntgen cihazları, X ışınlarını üreterek vücudun iç yapılarının görüntülenmesini sağlar. Radyoskopi ve radyografi olmak üzere iki temel çeşidi vardır. Radyoskopi cihazı dinamik görüntüleme sağlarken, radyografi cihazı statik bir görüntü elde etmeye odaklanır. Röntgen Neden Çekilir ve Hangi Hastalıklar İçin Kullanılır? Hastalıkların teşhisi, tedavi sürecinin izlenmesi ve anatomik yapıların incelenmesi gibi amaçlarla çekilir. Örneğin: Akciğer hastalıkları, Artrit, Diş çürüğü, Kemik kırıkları, Kemik kanseri, Sindirim sistemi problemleri gibi birçok hastalığın teşhisinde ve takibinde kullanılır. Röntgen Nasıl Çekilir ve Nelere Dikkat Edilmelidir? Röntgen çekimi genellikle özel bir hazırlık gerektirmez. Ancak, kontrast madde kullanılacaksa bazı ilaçların bırakılması ve açlık uygulanması gerekebilir. Çekim sırasında metal eşyalar çıkarılmalı ve rahat kıyafetler tercih edilmelidir. Çekim öncesinde hamilelik durumu mutlaka bildirilmelidir. Röntgenin Zararları Röntgen çekimi sırasında az miktarda radyasyon kullanılır ve bu genellikle yetişkinler için güvenlidir. Ancak, hamilelik durumunda veya çocuklarda radyasyonun potansiyel zararları göz önünde bulundurulmalıdır. Röntgenin Türleri Akciğer Röntgeni: Akciğerlerin görüntülenmesi için kullanılır. Diş Röntgeni: Diş ve çene yapısının incelenmesi için kullanılır. Göğüs Röntgeni: Göğüs kafesinin iç yapısının incelenmesi için kullanılır. Kemik Röntgeni: Kemiklerin kırıklarının veya diğer anomalilerin belirlenmesi için kullanılır. Bilgisayarlı Tomografi (BT): Daha detaylı görüntüler elde etmek için kullanılır, iç organların kesitsel görüntülerini sağlar. Röntgen Filmi Sonuçları Röntgen çekimi yapıldıktan sonra sonuçlar genellikle aynı gün veya bir sonraki gün alınır. Bu sonuçlar, hastalığın teşhisi ve tedavi planının belirlenmesinde önemli bir rol oynar.